تحلیلی بر رشد اقتصادی در كشورهای عضو سازمان كنفرانس اسلامی (OIC) با تاكید بر تجارت و سرمایه انسانی

 
چكیده
تجارت را موتور رشد اقتصاد و آن را نقطه عزیمت برای آغاز فرآیند رشد و توسعه می دانند. در كشورهای اسلامی نیز،  تجارت به عنوان راه حلی  برای توسعه اقتصادی این كشورها در قالب راهبردهای مختلف توسعه مطرح است. از سوی دیگر، پیشرفت های تجاری و دستیابی به رشد و توسعه اقتصادی در كشورهای اسلامی می تواند در گرو توسعه و گسترش سرمایه انسانی باشد. به عبارت دیگر، این كشورها، زمانی می توانند از منافع ناشی از تجارت بین الملل بهره مند شوند كه از نظر موجودی سرمایه انسانی و سطح دانش و تخصص نیروی انسانی در سطح بالایی قرار گیرند. 
 
لذا این كشورها باید با به كارگیری سرمایه انسانی مولد و كارآمد، زمینه های بومی شدن دانش و فناوری وارداتی را از طریق واردات كالاهای سرمایه ای و صنعتی فرآهم كنند، همچنین از طریق تطبیق تكنولوژی های وارداتی با شرایط محلی و طراحی مدل های جدید و استفاده از سرریزهای تحقیق و توسعه ، امكان تبدیل مواد خام صادراتی به كالا و جانشین كردن صدور كالا به كالا به جای صدور مواد خام را ایجاد نمایند.بدین لحاظ برای شناسایی ساختار اقتصادی، تجاری کشورهای عضو کنفرانس اسلامی،  هدف این مقاله بر تحلیل تحولات تجاری  و سرمایه انسانی در این کشورها و آثار ایجاد شده بر رشد اقتصادی آنها متمرکز می شود.  
 
كلید واژه:

تجارت

رشد اقتصادی

سرمایه انسانی

كشورهای OIC

سازمان كنفرانس اسلامی

 
 
 
1- مقدمه
جهان دارای اقتصادهایی بسیار متفاوت و ناهمگون است. با این وجود، رشد و توسعه اقتصادی از جمله اهدافی است كه هر اقتصادی دنبال می كند. دلیل این مساله ‌، وجود منافع و مزایای فراوانی است كه در روند رشد تحقق می یابد. اما، دستیابی به رشد اقتصادی بالا و پایدار نیازمند پاسخ به این سؤال است كه، چه عواملی نرخ رشد اقتصادی را تأمین می كند؟ و یا نرخ رشد اقتصادی چگونه و از طریق عوامل و سیاست های مختلف تحت تاثیر قرار می گیرد؟اقتصاددانان از دیر باز برای پاسخ  چنین سؤال هایی، قسمت عمده بحث های خود را به بیان نظریات رشد اقتصادی اختصاص داده اند. از اواخر دهه 80  تحقیقات زیادی در زمینه الگوهای رشد انجام گرفت كه منجر به ایجاد الگوهای جدیدی به نام « الگوهای رشد درون زا » گردید. 
 
این الگوها معتقدند كه ساز و كارهای درونی اقتصاد مانند آموزش، سطح مناسبی از علم و مهارت، پژوهش و... در رشد اقتصادی نقش دارند. البته هدف تئوری پردازان رشد درونزا، عدم توجه به عامل سرمایه و فناوری نیست ،‌ بلكه معتقدند هر دوی این موارد از اجزای ضروری رشد هستند اما به كار گیری مجموعه ای از سیاست ها در كنار سرمایه و فناوری، نرخ رشد اقتصاد را تحت تاثیر قرار می دهد. الگوهای جدید رشد، رویكرد ها و الزامات سیاستی جهت تحقق یك رشد پایدار را گسترش تجارت، توسعه سرمایه انسانی، ارتقاء بهره وری و سیاست های كارآمد دولت می دانند. به عبارت دیگر بر اساس این مطالعات، رشد اقتصادی بر اساس مجموعه ای از ساز و كارها اتفاق می افتد كه در این مجموعه، غیر از نهاده های اولیه تولید ، عوامل دیگری نیز دخیل هستند. با توجه به این مسئله اگر زمینه لازم جهت كاركرد این ساز و كارها ایجاد نشود ، نمی توان یك رشد پایدار اقتصادی را انتظار داشت. 
 
 
 
 
فهرست مطالب
تحلیلی بر رشد اقتصادی در كشورهای عضو سازمان كنفرانس اسلامی (OIC)با تاكید بر تجارت و سرمایه انسانی 1
چكیده 1
كلید واژه: 2
1- مقدمه 2

2- مبانی نظری رشد اقتصادی با تأكید بر تجارت خارجی 4

3- تاثیر سرمایه انسانی بر تجارت خارجی و رشد اقتصادی 8

4- برخی مطالعات 11

5- نگاهی به ساختار اقتصادی و تجاری كشورهای اسلامی 12

5-1- تولید ناخالص داخلی 13
5-2- حجم تجارت 16

5-3- شاخص توسعه انسانی 17

الف- سطح توسعه انسانی بالا 17
ب- سطح توسعه انسانی پایین 17
ج- سطح توسعه انسانی میانه 18
6- نتیجه گیری و پیشنهادات 18
فهرست منابع: 19